De Vipassana meditatie wordt vooral beoefend binnen het Theravada-boeddhisme, zoals je dat met name in Birma, Thailand, Shri-Lanka en Cambodja vindt. Maar het wordt b.v. ook binnen het Tibetaans-boeddhisme beoefend. Het is een meditatievorm waarbij het ontwikkelen van aandacht/opmerkzaamheid (mindfulness) en concentratie centraal staat.Om de mind, die erg druk en beweeglijk is, te trainen wordt als hulpmiddel een vast meditatieobject gebruikt. Daarnaast is er openheid tot al hetgeen waardoor je wordt afgeleid, wat eveneens als meditatieobject wordt gebruikt. Dat kunnen zijn: gedachten, gevoelens, emoties of andere zintuigobjecten. Belangrijk is daarbij dat we in die openheid alles kunnen toelaten zonder oordeel of iets te veroordelen. Dat leidt tot loslaten en hoe meer we tot loslaten kunnen komen hoe meer we komen tot innerlijke vrede en geluk.
Het is een bewuswordingsproces waardoor we steeds meer inzicht krijgen in wat zich in ons afspeelt, maar ook inzicht in wie we werkelijk zijn. Daarbij leren we steeds meer en meer in het hier en nu te zijn en steeds beter om te gaan met onszelf, met andere mensen en met alles wat in het leven op ons afkomt.
Het beoefenen van Vipassana meditatie zou je ook kunnen omschrijven als een zuiveringsproces, waarbij we ons zuiveren van die eigenschappen (zoals b.v. hebzucht, haat, kwaadheid, angst, jaloezie en in het algemeen onwetendheid) die de oorzaak zijn van pijn en lijden in ons bestaan. De meditatie leidt tot een transformatieproces waarbij b.v. gevoelens van haat getransformeerd worden tot liefde.
Vipassana meditatie is niet alleen bedoeld om op je kussen of bankje te beoefenen, maar om te worden geïntegreerd in je dagelijks bestaan. Het is erg aan te bevelen om lessen te volgen en zo ook in groepsverband te mediteren, thuis dagelijks te mediteren en de meditatie handen en voeten te geven in het leven van alledag.
Om Vipassana meditatie te beoefenen hoef je geen Boeddhist te zijn of te worden. Deze vorm van meditatie is heilzaam voor iedereeen, ongeacht je levensovertuiging. Het is erg aan te bevelen voor iedereen, die tot een verdieping wil komen van zijn/haar spiritueel proces. |